Promujemy koncepcję rozwoju krajowej strategii rozwoju filantropii

Promujemy koncepcję rozwoju krajowej strategii filantropii, która powinna zawierać rzetelną diagnozę obecnej sytuacji, analizę potrzeb darczyńców z różnych grup oraz nowe rozwiązania legislacyjne w tym zachęty i ułatwienia dla darczyńców.  Odbyliśmy już w tej sprawie serię spotkań m.in. z ministrą ds. Społeczenstwa Obywatelskiego Agnieszką Buczyńską, z ministrą ds. Społeczenstwa Obywatelskiego Adrianą Porowską, Dyrektorem Narodowego Instytutu Wolności - Michałem Braunem oraz zespołem Departamentu Społeczeństwa Obywatelskiego w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. 

List Forum Darczyńców do ministry Adriany Porowskiej z dnia 26 marca 2025 r.

Kryzysy takie jak pandemia, wojna w Ukrainie, czy ostatnio powódź pokazały bardzo wyraźnie, że państwo polskie potrzebuje filantropów - aktywnych obywateli, którzy przekazują swoje prywatne środki, aby pomagać innym. To właśnie dzięki osobom prywatnym i firmom organizacje społeczne mogą szybko udzielać pomocy, gdy jest potrzebna. Dzięki środkom prywatnym organizacje mogłyby też budować swój potencjał oraz zdolność do angażowania społeczności lokalnej, budowania demokracji i odporności społecznej.  

Niestety dostępne obecnie środki publiczne i prywatne są niewystarczające i nie pozwalają na długofalowe budowanie potencjału trzeciego sektora ani społeczności lokalnych. Dodatkowo, sytuacja polskich organizacji społecznych pogorszyła się z powodu decyzji Prezydenta Trumpa o natychmiastowym zamrożeniu amerykańskich środków na pomoc zagraniczną. Wiele organizacji, które korzystały ze środków amerykańskich (USAID) z dnia na dzień znalazło się w sytuacji braku możliwości kontynuania działań i uzasadnionego lęku o przetrwanie. W szerszym wymiarze polskie organizacje są też osłabione wytężoną pracą przy kryzysach ostatnich lat i brakiem odpowiedniego wsparcia. W efekcie grozi nam to, że przy kolejnych kryzysach już sobie nie poradzimy jako państwo i społeczeństwo. 

Pilnie potrzebne są zatem działania, które wzmocnią polskie organizacje i zwiększą pulę środków finansowych na działania społeczne. Jako Forum Darczyńców już w 2024 r. zadeklarowaliśmy gotowość zainicjowania i koordynowania prac nad krajową strategią rozwoju filantropii, której celem jest wzrost puli środków prywatnych przekazywanych przez obywateli/lki na sprawy publiczne. Krajowa strategia rozwoju filantropii powinna obejmować m.in. edukację i promocję, zachęty do finansowego wspierania celów publicznych przez obywateli/lki, badania i analizy oraz partnerstwa publiczno-prywatne. Konkretne działania zawarte w strategii powinny inspirować i mobilizować do działania jak najszerszą grupę obywali/lek, w tym drobnych darczyńców, zamożnych obywateli, instytucje filantropijne i firmy. Strategia powinna zostać wypracowana w ścisłej współpracy i dialogu środowiska organizacji pozarządowych, przedsiębiorców, ekspertów oraz właśnie rządu. Warto podkreślić, że potrzebujmy zaangażowania i wsparcia ze strony rządu, bo dzięki temu dialog między interesariuszami będzie obejmował wszystkie trzy sektory, a efekty pracy będą miały realne szansę na ich wdrożenie. Byłby to też wyraźny sygnał dla obywateli, że państwo polskie docenia postawy filantropijne i chce je promować. 

Powstanie krajowej strategii rozwoju filantropii byłoby też spełnieniem obietnicy, jaką wobec społeczeństwa obywatelskiego złożyli przedstawiciele Koalicji Obywatelskiej, Trzeciej Drogi i Lewicy. W porozumieniach podpisanych z Forum Darczyńców i OFOP we wrześniu 2023 r. kwestia filantropii została ujęta następująco:  

„[…] Deklarujemy podjęcie działań programowych i legislacyjnych prowadzących do: 3. Reformy zasad finansowania działań społecznych i wspierania filantropii w tym: […] zwiększenia dostępności innych źródeł finansowania, stworzenia systemu zachęt podatkowych dla darczyńców prywatnych, w tym wprowadzenia zachęt do przekazywania darowizn finansowych o znacznej wartości (np. powyżej miliona złotych). […].